Cybersecurity noodplan in detail
Meer weten over jouw Cybersecurity Noodplan?
Hier gaan we dieper in op enkele kernaspecten van het Cybersecurity Noodplan en geven we verdere uitleg over de implementatie, technische maatregelen en strategische stappen die bedrijven kunnen ondernemen om hun digitale weerbaarheid te vergroten. Hieronder volgt een nog uitgebreidere versie van het plan, met meer specifieke toelichtingen over elk onderdeel.
1. Risicobeoordeling en identificatie van bedrijfskritieke activa
Waarom is dit belangrijk?
Voordat je een cybersecurity noodplan kunt opstellen, moet je begrijpen welke bedrijfsmiddelen het meest kwetsbaar zijn voor cyberdreigingen. Dit betekent dat je moet weten welke systemen, gegevens en infrastructuur essentieel zijn voor het voortbestaan van je bedrijf. Door deze systemen te identificeren, kun je de juiste beveiligingsmaatregelen nemen en snel reageren in het geval van een aanval.
Stappen om te nemen
- Maak een inventaris van hardware en software: Documenteer elk apparaat dat is verbonden met je netwerk, inclusief servers, laptops, mobiele telefoons en IoT-apparaten. Het CyFUN-basis document benadrukt de noodzaak van inventarisatie in ID.AM‑1 en ID.AM‑2, waarbij fysieke apparaten en softwareplatforms in kaart worden gebracht.
- Beoordeel de bedrijfswaarde van elke activa: Het classificeren van bedrijfsmiddelen op basis van hun belang voor de bedrijfsvoering helpt bij het prioriteren van de beveiligingsinspanningen. Een aanval op een cruciale server heeft bijvoorbeeld een veel grotere impact dan een aanval op een enkele werkstation.
- Voer regelmatige evaluaties uit: Cyberdreigingen evolueren constant, wat betekent dat de kwetsbaarheden van een organisatie ook kunnen veranderen. Zorg ervoor dat je regelmatig de kwetsbaarheden van bedrijfskritieke systemen beoordeelt en de maatregelen bijwerkt.
Voorbeeld in praktijk
Een bedrijf dat gevoelige klantgegevens opslaat, zoals een ziekenhuis of een financiële instelling, zou de database met klantgegevens als een bedrijfskritieke activa moeten beschouwen. Deze database moet worden beschermd met de hoogste mate van beveiliging, zoals encryptie en sterke toegangscontrolemechanismen. Bovendien moeten er regelmatige back-ups worden gemaakt en getest.
2. Technische beveiligingsmaatregelen en preventie
Waarom is dit belangrijk?
Beveiligingsmaatregelen zijn het hart van elk cybersecurity noodplan. Het doel van deze maatregelen is het voorkomen van incidenten, of, als dat niet mogelijk is, het beperken van de schade die door een incident wordt veroorzaakt. Door robuuste technische maatregelen te implementeren, kan een bedrijf de kans op succesvolle aanvallen verkleinen.
Essentiële maatregelen
- Firewall- en antivirusbeheer: firewalls zorgen ervoor dat ongeautoriseerde toegang tot het netwerk wordt voorkomen. Elk apparaat op het netwerk moet beschermd worden door een firewall en geüpdatet worden met de nieuwste patches, zoals aanbevolen in PR.AC‑5 van de CyFUN-basis richtlijnen.
- Encryptie van gevoelige gegevens: gevoelige bedrijfsgegevens moeten versleuteld worden zowel in rust (op schijven of servers) als tijdens overdracht (bijv. via e‑mail). PR.DS‑1 en PR.DS‑2 van de CyFUN-basis specificeren encryptietechnieken om gevoelige gegevens te beveiligen.
- Multifactorauthenticatie (MFA): voor toegang tot bedrijfskritieke systemen moet MFA worden ingesteld om ervoor te zorgen dat alleen geautoriseerde personen toegang hebben. Dit is een kernmaatregel die wordt benadrukt in PR.AC‑3.
- Beheer van toegangsrechten en machtigingen: het beperken van de toegangsrechten tot de minimaal benodigde toegang (least privilege) vermindert het risico op misbruik van toegangsrechten. PR.AC‑4 in het CyFUN-basis document benadrukt dit principe en geeft specifieke richtlijnen voor het beheren van toegangsrechten.
Implementatie
Stel dat je een IT-bedrijf runt dat software ontwikkelt. Toegang tot de productieservers moet strikt beperkt zijn tot senior engineers en alleen via MFA. Als een engineer het bedrijf verlaat, moeten hun toegangsrechten onmiddellijk worden ingetrokken en hun accounts gedeactiveerd. Dit voorkomt dat ex-werknemers onbedoeld of opzettelijk toegang hebben tot gevoelige systemen.
3. Incidentdetectie: monitoring en logging
Waarom is dit belangrijk?
Vroege detectie van cyberaanvallen is essentieel om de impact te minimaliseren. Door continue monitoring en logging in te zetten, kunnen verdachte activiteiten vroegtijdig worden geïdentificeerd, waardoor organisaties sneller kunnen reageren.
Detectiemechanismen
- Network Intrusion Detection Systems (IDS): Een IDS scant het netwerkverkeer en kan verdachte patronen detecteren die wijzen op een mogelijke aanval. Dit kan variëren van pogingen tot ongeautoriseerde toegang tot verspreiding van malware binnen het netwerk. DE.CM‑1 van het CyFUN-basis document benadrukt het belang van netwerkmonitoring.
- Event Logging: Logs moeten regelmatig worden gecontroleerd op verdachte activiteiten zoals ongebruikelijke inlogpogingen of vreemde netwerkactiviteit. Logs moeten worden geback-upt en opgeslagen voor latere analyse, zoals wordt aangegeven in PR.PT‑1.
- Gebruik van SIEM-systemen: Security Information and Event Management (SIEM) systemen combineren gegevens uit verschillende bronnen (zoals IDS, firewalls, antivirussoftware) om geavanceerde bedreigingen te detecteren.
Voorbeeld
Een financiële instelling kan SIEM-technologie gebruiken om dagelijks miljoenen transacties te monitoren en afwijkingen te detecteren. Als het systeem merkt dat er bijvoorbeeld duizenden transacties plaatsvinden vanaf een enkele gebruiker in korte tijd, kan het alarm slaan en verdere schade voorkomen.
4. Incidentrespons: snel en effectief reageren
Waarom is dit belangrijk?
Zodra een cyberincident is gedetecteerd, is snelle en gecoördineerde actie noodzakelijk om de gevolgen van de aanval te beperken. Dit vereist een duidelijk omschreven plan met toegewezen rollen en verantwoordelijkheden.
Componenten van een responsplan
- Incident Response Team (IRT): Stel een team samen dat verantwoordelijk is voor de respons op cyberincidenten. Elk lid van het team moet een specifieke rol hebben, zoals het beheren van communicatie of het isoleren van getroffen systemen.
- Incidentdocumentatie en ‑evaluatie: Na een incident moet een rapport worden opgesteld waarin wordt beschreven wat er is gebeurd, hoe het werd opgelost, en welke lessen eruit zijn getrokken. RS.RP‑1 en RS.IM‑1 van het CyFUN-basis document benadrukken het belang van incidentdocumentatie en voortdurende verbeteringen na incidenten.
- Interne en externe communicatie: Het is cruciaal dat tijdens een incident het communicatieprotocol wordt gevolgd om de juiste interne en externe partijen te informeren. RS.CO‑3 specificeert dat informatie moet worden gedeeld in overeenstemming met de vooraf vastgestelde responsplannen.
Voorbeeld
Stel dat een ziekenhuis te maken krijgt met een ransomware-aanval waarbij de toegang tot patiëntendossiers wordt geblokkeerd. Het incident response team schakelt de getroffen systemen onmiddellijk uit om verdere verspreiding te voorkomen, informeert het personeel en contacteert de verantwoordelijke cybersecurity autoriteiten voor hulp.
5. Herstel en Continuïteit van de Bedrijfsvoering
Waarom is dit belangrijk?
Nadat een incident is ingedamd, moet de focus liggen op het herstel van de getroffen systemen en het waarborgen van de continuïteit van de bedrijfsvoering. Een goed herstelplan zorgt ervoor dat de organisatie snel weer operationeel is en verdere schade wordt voorkomen.
Herstelprocessen
- Disaster Recovery Plan (DRP): Het herstelplan moet gedetailleerde stappen bevatten voor het herstellen van systemen na een cyberaanval. Dit kan variëren van het terugzetten van back-ups tot het vervangen van hardware of het herconfigureren van systemen. RC.RP‑1 van het CyFUN-basis document benadrukt dat bedrijven een herstelplan moeten hebben voor rampen en cyberincidenten.
- Back-ups testen en valideren: Back-ups zijn nutteloos als ze niet werken wanneer ze het meest nodig zijn. Zorg ervoor dat back-ups regelmatig worden getest en gevalideerd om er zeker van te zijn dat ze betrouwbaar zijn in geval van een cyberincident (PR.IP‑4).
- Herstel van kritieke diensten: De eerste prioriteit moet liggen bij het herstellen van bedrijfskritieke diensten. Dit zijn de diensten die essentieel zijn voor de voortzetting van de bedrijfsactiviteiten.
Voorbeeld
Een verzekeringsmaatschappij die te maken heeft gehad met een cyberaanval kan gebruikmaken van haar back-up systeem om klantgegevens terug te halen en zo snel mogelijk haar dienstverlening te herstellen.
Voordelen van een Uitgebreid Cybersecurity Noodplan
- Voorkomen van financiële schade: Bedrijven die snel kunnen reageren op een incident, lopen minder kans op grote financiële verliezen als gevolg van downtime of diefstal van gegevens.
- Verbeterde klanttevredenheid: Klanten zullen eerder vertrouwen hebben in een bedrijf dat blijk geeft van een solide beveiligingsinfrastructuur en de mogelijkheid om snel op incidenten te reageren.
- Naleving van regelgeving: Veel sectoren, zoals de gezondheidszorg en de financiële sector, hebben strenge regels en normen voor gegevensbescherming. Een goed uitgewerkt noodplan zorgt ervoor dat bedrijven voldoen aan deze voorschriften.
Conclusie
Een cybersecurity noodplan is een onmisbaar instrument voor bedrijven van elke omvang. Door een proactieve benadering te hanteren, van risicobeoordeling en incidentdetectie tot respons en herstel, kunnen bedrijven zichzelf beter beschermen tegen de groeiende dreiging van cyberaanvallen. Bovendien moedigen overheden, zoals het Centrum voor Cybersecurity België (CCB), bedrijven sterk aan om voorbereid te zijn en bieden ze richtlijnen en middelen aan om bedrijven te helpen hun digitale veiligheid te verbeteren.
We zullen eerst vragen wat je wenst en goed overleggen. En je verstaanbaar toelichten wat wij zien als de meest geschikte oplossing.
Dit houdt zowel de keuze van hardware, software, diensten als de bijhorende configuraties in.
Of we bekijken hoe we jouw huidige configuratie optimaal kunnen verbeteren.
Ons doel is steeds dat je over een goed werkende IT en ICT-omgeving beschikt, die zoveel als mogelijk geautomatiseerd is.
En altijd up to date is en uitermate goed beveiligd is.
Graag helpen we onze klanten in de regio’s Putte, Peulis, Grasheide, Berlaar, Heist-op-den-Berg, Itegem, Begijnendijk, Hulshout, Rijmenam, Keerbergen, Bonheiden, Mechelen, Antwerpen, Leuven en Brussel.
Contact info
Bert Janssens
b‑Tree BV
BE0716.917.595
Adres
Bareelstraat 76A
2580 Beerzel
Telefoon
E‑mail
Nuttige links
Back-up strategie en maken van back-ups